Günlük Fikirler Yazılar

Katatoni Nasıl Olur? Sessiz Fırtınanın Anatomisi Şunu baştan söyleyeyim: Katatoni, modern psikiyatrinin en yanlış anlaşılan tablolarından biri. “Hareketsiz, tepkisiz; demek ki depresif ya da inatçı” diye etiketleyip geçmek kolayı. Ama bu suskunluk, beyni boydan boya geçen motor-devrelerin çığlığı olabilir. Tartışalım: Tanı sistemlerimiz mi tembel, yoksa biz mi gözlerimizi kaçırıyoruz? Kısa cevap: Katatoni; psikiyatrik (özellikle duygu durum bozuklukları ve psikotik bozukluklar) ya da tıbbi nedenlerle bozulan kortiko-striato-talamik devrelerin sonucunda ortaya çıkan, stupor-mütizm-postür alma-eko fenomenleri gibi belirtilerle seyreden, zamanında tanınırsa genellikle hızla düzeltilebilir bir sendromdur. Kökenler: Bir Kavramın Doğumu ve Sapmaları Katatoni, 19. yüzyılda klinik bir sendrom olarak tarif edildi; ama 20.…

Kat Görevlisi Nasıl Bir Meslek? Emeğin, Cinsiyetin ve Adaletin Katmanlarında Bir Yolculuk — Topluma Duyarlı Bir Başlangıç Hayatın en görünmez ama en vazgeçilmez işlerinden biri, görünmeyen emek üzerine kurulur. Otellerde, hastanelerde, yurtlarda veya rezidanslarda, her sabah birileri sessizce temizlik yapar, düzeni sağlar, ortamı yaşanabilir kılar. Bu insanlar çoğu zaman fark edilmez ama varlıkları olmadan günlük hayatın çarkları dönmez. İşte “kat görevlisi” dediğimiz meslek tam da bu görünmez emeğin merkezindedir. Bu yazıyı, sadece bir meslek tanıtımı yapmak için değil, aynı zamanda toplumsal cinsiyet, çeşitlilik ve adalet merceğinden bu işi yeniden düşünmek için yazıyorum. Çünkü bazen en sıradan görünen işler, toplumun en…

Yaftalandım Ne Demek? Antropolojik Bir Perspektiften İnceleme Kültürler ve topluluklar, insanlık tarihinin en derin ve karmaşık yapılarını oluşturur. Her bir kültür, kendine özgü semboller, ritüeller ve normlarla şekillenir. Bir antropolog olarak, bu çeşitliliği incelemek, insan doğasının temel sorularına ışık tutmak gibidir. Ancak bazen, bireyler sadece kendilerine özgü kimlikleriyle değil, aynı zamanda toplumsal gruplarda aldıkları etiketlerle de tanınır. “Yaftalandım” terimi, bu etiketlerin bir sonucu olarak ortaya çıkar. Peki, yaftalanmak ne demektir? Bu soruyu, toplumsal kimlikler ve ritüeller üzerinden antropolojik bir bakış açısıyla ele alalım. Yaftalanmak: Sadece Bir Etiket mi? Yaftalanmak, bir kişinin ya da grubun, toplumsal ya da kültürel bir norm…

Ya Baki Entel Baki Neye İyi Gelir? Toplumsal Güç İlişkileri ve İktidar Üzerine Bir Siyaset Bilimi Analizi Giriş: Güç İlişkileri ve Toplumsal Düzenin İzdüşümü Günümüz toplumlarında güç, yalnızca siyasi elitlerin veya devletin elinde yoğunlaşmış bir kaynak olmanın ötesinde, tüm toplumsal ilişkilerde izlerini bırakmaktadır. Toplumda yer alan her birey, kurduğu ilişkilerde, katıldığı toplumsal yapılarla olan etkileşiminde güç dinamikleri ile karşılaşır. Bir siyaset bilimci olarak, toplumsal düzenin inşasında yer alan iktidar, kurumlar, ideolojiler ve vatandaşlık kavramları arasındaki etkileşime odaklanarak, bireylerin stratejik ve toplumsal etkileşimdeki rollerine dair derinlemesine bir anlayış geliştirmeye çalışıyorum. Ancak, bu analizin merkezinde “Ya Baki Entel Baki” gibi bir kavramın,…

Kaside Nedir, Özellikleri Nelerdir? Geleceğe Açılan Bir Edebiyat Yolculuğu Bir edebî tür düşünün ki asırlar boyunca yalnızca kelimelerle değil, fikirlerle, duygularla ve ideallerle inşa edilmiş olsun… “Kaside” tam olarak böyle bir mirasın taşıyıcısıdır. Fakat bugün bu yazıda, sadece geçmişi konuşmak değil; bu kadim türün gelecekte nasıl bir dönüşüme uğrayabileceğini hayal etmek istiyorum. Belki de bir gün kaside, yalnızca klasik şiirin değil, yapay zekânın, dijital sanatın ve kolektif bilincin de bir parçası olacak. Hazırsanız, kelimelerin evrimsel yolculuğuna birlikte çıkalım. Kaside, geçmişin sanatıdır; ama geleceğin anlatı biçimlerinden biri olmaya adaydır. Kaside Nedir? Zamana Direnen Bir Söz Sanatı Kaside, Arap edebiyatında doğup İslam…

Karizmatik Liderin Özellikleri Nelerdir? Toplumsal Cinsiyet, Çeşitlilik ve Sosyal Adalet Perspektifinden Bir Bakış Samimi Bir Başlangıç: Liderliği Yeniden Düşünmeye Davet Liderlik dediğimizde hepimizin zihninde güçlü, etkileyici, yön gösteren bir figür canlanır. Ancak karizma dediğimiz şey yalnızca bir kişinin sahneye çıktığında ışıldaması değildir; aynı zamanda o kişinin farklılıkları kucaklaması, toplumsal adalet için sorumluluk alması ve insanlara ilham vermesidir. Bugünün dünyasında liderlik, yalnızca hedeflere ulaşmakla değil; birlikte daha adil, daha eşit ve daha kapsayıcı bir gelecek kurmakla ilgilidir. Bu yazıda karizmatik liderliğe toplumsal cinsiyet, çeşitlilik ve sosyal adalet gözlükleriyle bakarak, liderlik anlayışımızı birlikte sorgulayalım. Karizmatik Lider Kimdir? Klasik Tanımın Ötesinde Bir Yolculuk…

Procsin Doğal mı? Edebiyatın Işığında Bir Güzellik Hikâyesi Bir edebiyatçının gözünde her kelime, kendi evrenini taşır. “Doğal” kelimesi de bunlardan biridir—yalın ama derin, sıradan ama şiirseldir. Kelimeler, tıpkı cilt gibi zamanla anlam katmanları kazanır. Bir markanın adı—örneğin Procsin—yalnızca bir ürünün değil, bir anlatının da kahramanıdır. “Procsin doğal mı?” sorusu ise, aslında bir tüketici merakının ötesinde, insanın doğayla ve kendisiyle kurduğu ilişkinin edebi bir sorgulamasıdır. Kelimenin Gücü: “Doğallık” Bir Metin Gibi Okunabilir mi? Edebiyatta her metin, bir anlam evrenidir. Benzer şekilde, bir ürünün “doğal” olup olmaması da bir anlatı biçimidir. Doğal kelimesi, modern dünyanın yapay parıltısı karşısında bir sığınak gibi sunulur.…

Manda Ömrü ve Ekonomi: Seçimler, Kaynaklar ve Toplumsal Refah Kaynakların sınırlılığı ve seçimlerin sonuçları, ekonominin temel taşlarını oluşturur. Her seçim, bir fırsat maliyeti taşır; bu, belirli bir kararın diğer alternatiflere kıyasla ne kadar değerli olduğunu gösterir. Ekonomistler, bu sınırlı kaynaklar içinde, bireylerin ve toplumların daha verimli ve faydalı seçimler yapabilmesi için piyasa dinamiklerini analiz ederler. Bu yazıda, “manda ömrü” konusunu ekonomik bir perspektiften ele alacağız ve bu sorunun, bireysel kararlar ve toplumsal refah üzerine nasıl etkileri olabileceğini inceleyeceğiz. Manda Ömrü Nedir? Manda, genellikle et, süt ve iş gücü sağlamak için yetiştirilen büyükbaş bir hayvandır. Ancak, burada önemli olan, manda ömrü…

Maid 2. Sezon Ne Zaman? Tarihsel Dönüşüm ve Toplumsal Yansıması Üzerine Bir Bakış Tarih, insanlık deneyiminin bir aynası gibidir. Geçmişin izleri, günümüz toplumlarının şekillenmesinde önemli rol oynamış ve bugünkü sorunlarımızın pek çoğunun kökeni tarihsel süreçlerde saklıdır. Geçmişi anlamadan, geleceğe dair sağlıklı bir perspektif oluşturmak oldukça zordur. Bu yazıda, günümüzün popüler dizilerinden Maid’i ele alırken, aynı zamanda dizinin toplumsal ve tarihsel bağlamda nasıl bir yansıma oluşturduğunu inceleyeceğiz. Maid dizisinin geleceğine dair sorulara gelirken, geçmişten bugüne nasıl bir kırılma noktası yaşadığımızı anlamaya çalışalım. Maid: Toplumsal Dönüşüm ve Kadınların Mücadelesi Netflix’in popüler dizisi Maid, 2021 yılında izleyicileriyle buluştuğunda büyük yankı uyandırdı. Dizi, Alex…

Karamanlılar ile Karamanoğulları Aynı mı? Tarih ve Kimliğin Merak Uyandıran Kesiti Bilimsel merak bazen en basit gibi görünen sorularla başlar. “Karamanlılar ile Karamanoğulları aynı mı?” sorusu da tam olarak böyle bir sorudur. İlk bakışta kulağa benzer geliyor, hatta birçok kişi bu iki terimi eş anlamlıymış gibi kullanıyor. Oysa tarih, dil, kültür ve kimlik açısından bakıldığında aralarında derin farklar vardır. Bu yazıda, konuyu herkesin anlayabileceği şekilde sadeleştirerek, bilimsel verilerle ve tarihsel kaynaklarla destekleyerek ele alacağız. İsim Benzerliği Yanıltmasın: Farklı Kavramlar, Farklı Gerçeklikler Karamanlılar Kimdir? “Karamanlılar” ifadesi, tarih boyunca Anadolu’da yaşayan, Hristiyan inancına sahip ancak Türkçe konuşan bir topluluğu ifade eder. Bu…